Sneller dan we wellicht voor mogelijk houden zullen de eerste zelfrijdende auto’s op de weg rijden. Hoewel het verkeer er waarschijnlijk alleen maar veiliger op zal worden, doordat er geen sprake meer is van een menselijke factor (bestuurder), is het eens goed om na te denken over de gevolgen. Wie moet er betalen voor ongevallen als je auto zelfrijdend is? Het antwoord volgens de branche organisatie luidt: jij zelf. Dit door middel van een speciale verkeersverzekering. Met een verkeersverzekering verzeker je jezelf voor alle schade. Jouw eigen verzekeraar betaalt altijd, ook als iemand anders aansprakelijk is.

Verwijtbaarheid en vergoeding

De zelfrijdende auto geeft een andere dimensie aan de aansprakelijkheidsdiscussie. We schreven daar al eerder over.

Van oudsher is er een directe relatie tussen verwijtbaarheid (lees: schuld) en aansprakelijkheid en daarmee ook tussen verwijtbaarheid en een vergoeding van de aansprakelijkheidsverzekeraar. De zelfrijdende auto zal deze relatie gaan doorbreken.

Verwijtbaarheid vormt een van de belangrijkste gronden voor het ontstaan van aansprakelijkheid. Artikel 185 WVW is een uitzondering hierop. Artikel 185 WVW regelt de speciale bescherming van zwakke verkeersdeelnemers (bijvoorbeeld een voetganger of fietser) bij een aanrijding met een sterke verkeersdeelnemer (bijvoorbeeld een auto). De verwijtbaarheid die volgt uit dit artikel leidt regelmatig tot lange discussies of procedures. Zeker als partijen verschillen over de toedracht van het ongeval.

Daarnaast is het bekende Meppelse-ree-arrest (Hoge Raad 11 november 1983, NJ 1984, 331) van belang. De heer Vos rijdt met ongeveer tachtig kilometer per uur over een tweebaansweg en passeert hierbij een waarschuwingsbord voor overstekend wild. Hij wijkt plotseling, als schrikreactie op een overstekende ree, uit naar links. Hij komt op de andere autobaan terecht en botst frontaal tegen de heer Lanting aan, die met zijn vrouw en drie kinderen in de auto zat. Als gevolg van de frontale botsing overlijden de heer Vos en het zoontje van de heer Lanting. De heer Lanting, zijn vrouw en twee andere kinderen raakten zwaar gewond.

De heer Lanting stelt de verzekeraar van de auto van de heer Vos aansprakelijk voor zijn geleden schade en vordert schadevergoeding. De Hoge Raad komt tot het oordeel dat de heer Vos menselijkerwijs niet zoveel te verwijten viel. Maar, zegt de Hoge Raad, omdat een andere en betere reactie wel denkbaar was geweest, bijvoorbeeld het uitwijken naar rechts, is er wel sprake van verwijtbaarheid dat leidt tot aansprakelijkheid. Daarmee was de vergoedingsplicht voor de aansprakelijkheidsverzekeraar een feit voor alle schade door dood en letsel (met uitzondering van de schade van de nabestaanden van de overleden bestuurder).

De verkeersverzekering

De gedachte achter de verkeersverzekering is dat schuld en verwijtbaarheid geen goede uitgangspunten zijn als het gaat om wel of geen schadevergoeding bij een verkeersongeval. Stel dat bovengenoemd ongeval was veroorzaakt door een zelfrijdende auto? Wie gaat dan betalen?

De oplossing zit hem in een verkeerverzekering voor elk motorrijtuig. Een verzekering voor jezelf die alle schade aan je zelfbesturende auto dekt. Met een verkeersverzekering wordt het verhelpen van een schade een stuk eenvoudiger.

De verkeersverzekering bespaart lastige aansprakelijkheidsdiscussies bij aanrijdingen waarbij alleen motorrijtuigen bij betrokken zijn. Iedere eigenaar van de auto, bestuurder of inzittende kan bij zijn eigen verzekeraar terecht.

Ook de schade aan derden, die zelf geen gebruik maken van een rijdend voertuig, valt onder de verkeersverzekering. Gedacht kan worden aan een voetganger die wordt aangereden door een zelfrijdende auto. Een voordeel daarbij is dat de schuldvraag geen rol speelt.

Er hoeven ook geen schadeformulieren meer ingevuld te worden. Je hoeft je dus ook geen zorgen meer te maken over onwillige tegenpartijen. Ook is er minder contact met je verzekeraar nodig.

We zijn er nog niet helemaal

De verkeersverzekering kan momenteel nog niet ingevoerd worden. Er zijn nog veel vragen die beantwoord moeten worden. Wat als iemand niet verzekerd is? Hoe zit het met een buitenlander die hier met een zelfrijdende auto op vakantie komt? Valt cascoschade, dus de schade aan de zelfrijdende auto zelf, ook onder de verkeersverzekering?

Toch biedt de verkeersverzekering voor zelfrijdende auto’s toekomst nu ook de technologie in zelfrijdende auto’s in ontwikkeling is. Een ‘normale’ autoverzekering maakt plaats voor een verkeersverzekering voor zelfrijdende auto’s. Zelfrijdende auto’s zijn goedkoper om te verzekeren en verbruiken minder brandstof. Daarnaast zullen het aantal aanrijdingen sterk afnemen. Zelfrijdende auto’s maken immers veel minder ongelukkigen. Als er meer zelfrijdende auto’s zijn, dan verandert ook de infrastructuur. Bijvoorbeeld rijbanen exclusief voor zelfrijdende auto’s. Dit verminderd ook weer de kans op files.

Daarnaast is een verkeersverzekering niet alleen handig bij zelfrijdende auto’s, maar natuurlijk ook nog bij ‘gewone’ auto’s. In september 2014 botsten in Zeeland 150 auto’s op elkaar. Voor de verzekeraars was het bijna onmogelijk om precies te achterhalen wat er zich die dag had voorgedaan. Daarom besloten de verzekeraars alle schade van hun eigen verzekerden meteen te vergoeden. Ook bestuurders die alleen WA-verzekerd waren kregen hun schade uitgekeerd. Deze manier van afwikkeling is de verzekeraar zo goed bevallen dat ze een dergelijke afwikkeling nu als alternatief zien. De ‘voorloper’ van de verkeersverzekering bood een oplossing.

Contact

Jeroen Bosch Advocaten helpt bij letselschade, aansprakelijkheid en verzekeringsrecht. Bent u als werknemer slachtoffer geworden van een verkeersongeval? Neem dan vooral contact met ons op. Wij helpen u graag. U kunt ons bereiken op telefoonnummer 073-6900888. Daarnaast kunt u ons een facebookbericht sturen of een e-mail naar info@jba.kijk.com