Het Gerechtshof Amsterdam heeft zich op 28 maart 2023 uitgelaten over de vraag of de bestuurder van een bestelbus van PostNL aansprakelijk is voor de mishandeling van een scooterbestuurder na een verkeersruzie. De scooterbestuurder loopt ernstig letsel op, maar gaat zelf ook niet vrijuit. Het arrest van het Gerechtshof Amsterdam kunt u hier teruglezen.

Feiten
Op 27 augustus 2019 heeft zich een handgemeen voorgedaan bij het terrein van PostNL. Een bestuurder van een bestelbus sloeg op de openbare weg linksaf om het terrein van PostNL op te rijden en heeft daarbij een scooterbestuurder, die in tegenovergestelde richting kwam aangereden, afgesneden. De scooterbestuurder werd daarbij niet aangereden, maar heeft de bestuurder van de bestelbus wel gevolgd om excuses te krijgen en verhaal te halen. Dit heeft op het terrein van PostNL uiteindelijk geleid tot een handgemeen.

Op camerabeelden is te zien dat de scooterbestuurder bijna een halve minuut voor de bestuurdersdeur van de bestelbus staat en wijst naar de bestuurder van de bestelbus. De bestuurder van de bestelbus stapt vervolgens uit, waarna de scooterbestuurder een aantal secondes op korte afstand blijft staan en wijzende bewegingen naar de bestelbus maakt. De bestuurder van de bestelbus draait zich vervolgens om en opent de bestuurdersdeur, draait zich abrupt weer om en kijkt weer in de richting van de scooterbestuurder. Vervolgens duwt de bestuurder van de bestelbus de scooterbestuurder met kracht naar achteren. De scooterbestuurder zet zijn helm af. De bestuurder van de bestelbus loopt vervolgens in de richting van de scooterbestuurder. Laatstgenoemde loopt achteruit en wijst naar de bestuurder van de bestelbus. De bestuurder van de bestelbus maakt vervolgens een slaande beweging naar de hand van de scooterbestuurder.

Het volgende moment pakt de scooterbestuurder het T-shirt van de bestuurder van de bestelbus vast. De scooterbestuurder slaat hem vervolgens met zijn helm op diens hoofd, welke klap de bestuurder van de bestelbus probeert af te weren. Vervolgens pakt de bestuurder van de bestelbus de hand van de scooterbestuurder vast en ontstaat een worsteling. Tijdens die worsteling slaat de bestuurder van de bestelbus met zijn rechtervuist op de linkerkant van het hoofd van de scooterbestuurder, waardoor de scooterbestuurder zijn evenwicht verliest en naar rechts valt (maar wel blijft staan). Vervolgens slaat de bestuurder van de bestelbus nogmaals met zijn rechtervuist, ditmaal tegen het linkeroog van de scooterbestuurder.

Vervolgens begint een omstander zich met de situatie de bemoeien. Als de scooterbestuurder wegloopt, volgt de bestuurder van de bestelbus hem en slaat hij de scooterbestuurder met zijn vlakke hand op diens hoofd. De scooterbestuurder duikt ineen en probeert weg te lopen. Vervolgens stopt de scooterbestuurder en probeert hij de bestuurder van de bestelbus met gestrekte arm van zich af te houden. De bestuurder van de bestelbus pakt de rechterhand van de scooterbestuurder vast en met zijn andere hand diens nek. Hij duwt de scooterbestuurder naar de grond en maakt zwaaiende bewegingen naar het hoofd van de scooterbestuurder, waarna de scooterbestuurder op de grond valt. Als de scooterbestuurder probeert op te staan, krijgt hij nog een klap op het achterhoofd van de bestuurder van de bestelbus.

Als de scooterbestuurder probeert weg te lopen, probeert een omstander hem tegen te houden. Dat lukt niet. Dan ontstaat tussen partijen een discussie over de helm die de scooterbestuurder oppakt, waarna de bestuurder van de bestelbus hem nog eens in het gezicht slaat. Vervolgens loopt de bestuurder van de bestelbus weer naar zijn bestelbus en stapt in, waarna hij de toegangspoort opent via de aanmeldzuil en het terrein van Post NL oprijdt.

De scooterbestuurder heeft fors letsel opgelopen bij het handgemeen: onder andere een anterieure luxatie van de linker schouder, stomp oor trauma aan beide zijden, een hersenschudding, een scheurtje in de linker oogkas, een subtotale scheuring van de kruisbanden. Hij is aan zijn linker trommelvlies geopereerd, heeft fysiotherapie gevolgd vanwege zijn schouder en heeft EMDR-therapie gevolgd.

Bij vonnis van 20 januari 2021 heeft de politierechter van de rechtbank Amsterdam de bestuurder van de bestelbus voor de mishandeling veroordeeld tot een taakstraf van 80 uur subsidiair 40 dagen hechtenis.

Rechtsvraag
In casu draait het om de vraag of de bestuurder van de bestelbus aansprakelijk is voor de door de scooterbestuurder geleden en nog te lijden schade ten gevolge van de mishandeling.

In eerste aanleg heeft de kantonrechter geoordeeld dat de bestuurder van de bestelbus onrechtmatig heeft gehandeld jegens de scooterbestuurder door aan hem meerdere rake klappen uit te delen en dat die klappen het letsel van de scooterbestuurder daadwerkelijk hebben veroorzaakt.

De kantonrechter heeft echter ook overwogen dat de scooterbestuurder de grenzen van het redelijke heeft overschreden door de wijze waarop hij bestuurder van de bestelbus heeft aangesproken en door hem met zijn helm te slaan. De kantonrechter heeft overwogen dat deze omstandigheden aan de scooterbestuurder kunnen worden toegerekend en dat die ertoe hebben bijgedragen dat het tot een mishandeling is gekomen. Daarom heeft de kantonrechter de schadevergoedingsplicht van de bestuurder van de bestelbus verminderd met 25%, vanwege eigen schuld aan de zijde van de scooterbestuurder in de zin van artikel 6:101 BW. Voor een billijkheidscorrectie zag de kantonrechter geen aanleiding.

De scooterbestuurder komt in hoger beroep op tegen het oordeel van de kantonrechter. Hij is van mening dat hij zelf niet heeft bijgedragen aan het ontstaan van de schade en dat dus geen sprake is van eigen schuld. Indien het hof van oordeel is dat wel sprake is van eigen schuld, dan dient de bestuurder van de bestelbus volgens de scooterbestuurder op grond van de billijkheidscorrectie alsnog 100% van de schade te vergoeden.

Beoordeling hof 

Het hof neemt allereerst als uitgangspunt dat de door de bestuurder van de bestelbus gepleegde mishandeling een toerekenbare onrechtmatige daad oplevert jegens de scooterbestuurder. De bestuurder van de bestelbus is dus (volledig) aansprakelijk voor de schade die de scooterbestuurder lijdt ten gevolge van de mishandeling.

Het hof buigt zich vervolgens over de vraag of de vergoedingsplicht van de bestuurder van de bestelbus verminderd dient te worden, door de schade over beide partijen te verdelen in evenredigheid met de mate waarin de aan ieder toe te rekenen omstandigheden tot de schade hebben bijgedragen. Oftewel: het hof onderzoekt of sprake is van eigen schuld aan de zijde van de scooterbestuurder in de zin van artikel 6:101 BW en, indien dat het geval is, in hoeverre de vergoedingsplicht van de bestuurder van de bestelbus verminderd dient te worden.

Het hof deelt het oordeel van de kantonrechter dat de schade van de scooterbestuurder mede het gevolg is van aan hemzelf toe te rekenen omstandigheden.

Als één van beiden de hem verweten gedragingen niet zou hebben verricht, was het niet tot een vechtpartij gekomen en had de scooterbestuurder dus geen schade geleden, redeneert het hof. Aan de bestuurder van de bestelbus kan worden verweten dat hij zijn zelfbeheersing heeft verloren en dat hij de scooterbestuurder verschillende keren heeft geslagen; aan de scooterbestuurder kan worden verweten dat hij bij het aanspreken van de bestuurder van de bestelbus op diens verkeersfout de grenzen van het redelijke heeft overschreden.

Uit de feiten komt volgens het hof duidelijk het beeld naar voren dat het de scooterbestuurder is geweest die de confrontatie heeft opgezocht, vervolgens aanhoudend zijn boosheid over het rijgedrag van de bestuurder van de bestelbus is blijven uiten en dat hij degene is geweest die de eerste klap heeft uitgedeeld. Het hof wijst er met name op dat de scooterbestuurder de bestuurder van de bestelbus is gevolgd om excuses te krijgen en verhaal te halen, zijn scooter heeft geparkeerd en zo’n halve minuut voor het bestuurdersportier heeft staan schreeuwen en wijzen totdat de bestuurder van de bestelbus is uitgestapt. Vervolgens is de scooterbestuurder de confrontatie blijven zoeken door niet weg te gaan, niet nadat de bestuurder van de bestelbus zich al had omgedraaid om weer in de auto te stappen en ook niet nadat de bestuurder van de bestelbus hem met kracht naar achteren had geduwd. In plaats van weg te gaan heeft de scooterbestuurder zijn helm afgedaan en de bestuurder van de bestelbus daarmee op zijn hoofd geslagen.

Uit het voorgaande volgt volgens het hof dat de scooterbestuurder op dat moment de intentie heeft gehad het conflict tussen partijen aan te gaan en fysiek geweld toe te passen. Hij heeft door deze handelwijze bijgedragen aan het ontstaan van de vechtpartij. Het hof is aldus van oordeel dat sprake is van eigen schuld aan de zijde van de scooterbestuurder in de zin van artikel 6:101 BW.

Het hof buigt zich vervolgens nog over de vraag in hoeverre de vergoedingsplicht van de bestuurder van de bestelbus verminderd dient te worden. Het hof kan zich vinden in de causale afweging die de kantonrechter had gemaakt en vermindert de vergoedingsplicht van de bestuurder van de bestelbus met 25%.

Voor de billijkheidscorrectie ziet het hof geen aanleiding. Het hof stelt in dit verband voorop dat de bestuurder van de bestelbus een ernstig verwijt kan worden gemaakt van het feit dat hij de scooterbestuurder een flink aantal rake klappen heeft gegeven. Het gedrag van de scooterbestuurder voorafgaand aan de klappen van de bestuurder van de bestelbus is echter ook verwijtbaar, zij het in mindere mate. Ook de omstandigheid dat de scooterbestuurder als gevolg van de klappen letsel heeft opgelopen noch de aard en de gevolgen van dat letsel geven voor het hof aanleiding tot een aanpassing van de omvang van de vergoedingsverplichting van de bestuurder van de bestelbus ten gunste van de scooterbestuurder.

Conclusie
Het vonnis van de kantonrechter in eerste aanleg wordt aldus bekrachtigd door het hof. Het hof komt net als de kantonrechter tot de slotsom dat de bestuurder van de bestelbus jegens de scooterbestuurder aansprakelijk is voor (de gevolgen van) de mishandeling, doch de vergoedingsplicht van de bestuurder van de bestelbus met 25% verminderd dient te worden vanwege eigen schuld aan de zijde de scooterbestuurder. Bent u zelf het slachtoffer geworden van een mishandeling in het verkeer? Neem gerust contact op met een van onze advocaten om uw mogelijkheden in kaart te brengen.