Op 23 december 2020 heeft de Rechtbank Midden-Nederland uitspraak gedaan in een deelgeschilprocedure die ziet op een bedrijfsongeval met een kooiaap en een voetganger in een loods. De uitspraak is op 4 januari jongstleden gepubliceerd. U kunt de uitspraak hier nalezen.

De kwestie 
Op 3 april 2017 is bij een jongen van destijds 18 jaar tijdens zijn bijbaantje in een loods met een kooiaap over zijn voet gereden. Een kooiaap is een kleine heftruck. De jongen heeft daarbij fors letsel opgelopen. Zo is er sprake van meerdere breuken aan zijn rechtervoet en -enkel en is ook zijn linkerpols gebroken. Door het opgelopen letsel is ook een compartimentsyndroom ontstaan. De jongen heeft blijvend letsel overgehouden aan het ongeval.

Het ongeval is ontstaan tijdens het helpen van een collega. De collega bestuurde de kooiaap en de jongen liep naast de kooiaap met hem mee om de tapijtrollen die op de kooiaap lagen, verderop te lossen. Tijdens dit meelopen is de jongen op enig moment aangereden door het rechtervoorwiel van de rijdende kooiaap en daarbij ten val gekomen.

Aansprakelijkheid
Voor de kooiaap liep een werkmaterieelverzekering bij TVM. TVM is namens de jongen aansprakelijk gesteld. De eigenaar van de kooiaap is echter niet tevens de werkgever van de bestuurder van de kooiaap. TVM heeft daarom op enig moment aangegeven dat zij van mening is dat de schade moet worden gemeld bij de verzekeraar van de werkgever, Allianz. Allianz wijst op haar beurt echter weer terug naar TVM. Reden voor de jongen om de kwestie in een deelgeschil voor te leggen aan de kantonrechter.

Deelgeschil
In de deelgeschilprocedure vraagt de jongen een verklaring voor recht dat de eigenaar van de kooiaap en de werkgever van de bestuurder hoofdelijk aansprakelijk zijn voor zijn schade en dat TVM gehouden is om de schade te betalen. De bestuurder van de kooiaap is volgens de jongen aansprakelijk omdat uit het inspectierapport volgt dat de bestuurder hem heeft aangereden, dit een onrechtmatige daad oplevert op grond van artikel 6:162 BW die aan de werkgever van de bestuurder kan worden toegerekend op grond van artikel 6:170 BW. Ook de eigenaar van de kooiaap is volgens de jongen aansprakelijk, hetzij op de werkmateriaalpolis, hetzij onder de WAM-dekking.

WAM-dekking en artikel 185 WVW
Dat er sprake is van WAM-dekking staat niet ter discussie. Het ongeval heeft weliswaar niet op de openbare weg plaatsgevonden, maar in het magazijn is de kooiaap als vervoersmiddel gebruikt en daarmee is er sprake van deelname aan het verkeer met de voertuigfunctie van de kooiaap.

Dan rijst de vraag of de eigenaar van de kooiaap ook aansprakelijk is ten opzichte van de jongen. Hoewel het ongeval niet heeft plaatsgevonden op de openbare weg, hanteert de kantonrechter artikel 185 WVW als toetsingskader. De gedachte achter artikel 185 WVW is om kwetsbare verkeersdeelnemers als voetgangers en fietsers te beschermen tegen de bijzondere gevaren die in het leven worden geroepen door deelneming van een motorrijtuig aan het verkeer. Door met een dergelijk motorrijtuig aan het verkeer deel te nemen, worden de gevaren op de weg in aanzienlijke mate verhoogd en de eigenaar van het motorrijtuig dient hiervan het risico te dragen. Dit zogenaamde Betriebsgefahr is volgens de kantonrechter niet anders indien het motorrijtuig, in kwestie de kooiaap, wordt gebruikt in een loods. Dit sluit ook aan bij de verplichting om voor de kooiaap WAM-verzekering af te sluiten.

Overmacht?
Nu artikel 185 WVW als toetsingskader moet worden gebruikt, houdt dit in dat er sprake is van aansprakelijkheid tenzij er een geslaagd beroep op overmacht kan worden gedaan. Daarvan is sprake indien de bestuurder van de kooiaap rechtens geen enkel verwijt kan worden gemaakt voor de manier waarop hij aan het verkeer heeft deelgenomen, dat het ongeval uitsluitend te wijten is aan de fout van een ander en die fout voor de bestuurder van het motorvoertuig zo onwaarschijnlijk is, dat hij bij het bepalen van zijn verkeersgedrag met die mogelijkheid redelijkerwijs geen rekening hoefde te houden.

Omdat door verweerders en TVM geen beroep is gedaan op overmacht en zij ook geen feiten en omstandigheden hebben aangevoerd waaruit volgt dat dit aan de orde is, is de eigenaar van de kooiaap aansprakelijk voor de schade van de jongen. Zij hebben wel geopperd dat de jongen misschien plotseling opzij stapte, maar dat is onvoldoende om tot overmacht te komen. Wel hebben verweerders een TVM een beroep gedaan op eigen schuld van de jongen. Zij voeren aan dat hij met zijn voet onder de kooiaap is gekomen, omdat hij te dicht in de werkzone van de kooiaap is gekomen en kennelijk onvoldoende afstand heeft gehouden tot de kooiaap of in de richting van de kooiaap is gestapt.

Eigen schuld? 
Voor de beoordeling van de eigen schuld gaat de kantonrechter uit van de toedracht zoals deze in het inspectierapport is opgenomen. Overige stukken over de toedracht zijn niet door partijen overgelegd en partijen hebben daarover ook geen concrete stellingen ingenomen. Omdat uit het inspectierapport niet naar voren komt wat er precies is gebeurd, biedt het rapport ook geen steun aan de stelling van verweerders en TVM dat de jongen zelf een fout heeft gemaakt die tot zijn schade heeft geleid. Het opwerpen van vragen over de toedracht en het wekken van de suggestie dat de jongen te dicht bij de kooiaap zou hebben gelopen, is onvoldoende. Daarom gaat de rechter voorbij aan het beroep op eigen schuld.

Aansprakelijkheid werkgever bestuurder
Omdat niet vaststaat dat de bestuurder van de kooiaap een fout heeft gemaakt, is zijn werkgever volgens de kantonrechter niet op grond van 6:170 BW aansprakelijk voor de schade van de jongen.

Beslissing
Alles overzien verklaart de kantonrechter voor recht dat de eigenaar van de kooiaap aansprakelijk is en dat TVM op grond van de WAM gehouden is om de schade aan de jongen te betalen. Hoewel de jongen het verzoek ten opzichte van zijn eigen werkgever heeft ingetrokken, verklaart de kantonrechter voor recht dat de werkgever van de jongen naast de eigenaar van de kooiaap aansprakelijk is, maar veroordeelt hem niet tot het betalen van de schade, buitengerechtelijke kosten en proceskosten.

Contact
Dit blog is geschreven door Paulien Gossens. Heeft u vragen over dit onderwerp? Schroom dan vooral niet om contact met ons op te nemen. U kunt ons bereiken op telefoonnummer 073-6900888, of stuur ons een facebookbericht of een e-mail naar info@jba.kijk.com.