Op dinsdag 2 juni jl. heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel over de uitbreiding van het spreekrecht voor slachtoffers en nabestaanden aangenomen (klik hier voor het nieuwsbericht). Dit is een belangrijke stap in de uitbreiding van de rechten van slachtoffers en nabestaanden. Het wetsvoorstel moet nu langs de Eerste Kamer. Als de Eerste Kamer het voorstel ook aanneemt kunnen slachtoffers en nabestaanden zich voortaan ook uitlaten over de inhoud van de strafzaak.

Bestaande beperking

Slachtoffers en nabestaanden heb nu ook het recht iets te zeggen tijdens een strafzaak. Dit recht is echter tot op heden beperkt. Slachtoffers en nabestaanden mogen vertellen wat het strafbare feit met hen heeft gedaan en wat het heeft betekend voor hun persoonlijk leven. Ze mogen zich niet uitlaten over de het bewijs, de dader en de straf. Dit wetsvoorstel verandert dit. Het slachtoffer mag (als dit voorstel door de Eerste Kamer komt) vrij praten. Daar is bij veel slachtoffers behoefte aan weten ook onze advocaten. Vaak hebben slachtoffers veel nagedacht over het bewijs en de straf die ze passend vinden. Slachtoffers en nabestaanden hebben daar vaak weloverwogen gedachten over gevormd op het moment dat de inhoudelijke zitting plaatsvind. Dat ze hier tijdens de zitting niks over mogen zeggen, terwijl het voor een groot gedeelte over hen gaat, voelt niet rechtvaardig.

Nieuwe taak rechter

De rechter zal door dit nieuwe recht van slachtoffers en nabestaanden een nieuwe taak krijgen. In het rapport met toelichting op het wetsvoorstel valt hier meer over te lezen (klik hier voor dit rapport. Als het slachtoffer op zitting een met feiten onderbouwde, belastende verklaring aflegt, kan de verdachte die verklaring betwisten en het slachtoffer daarover vragen stellen. Het slachtoffer wordt dan als getuige beëdigd. De rechter moet hier een besluit over nemen. Overigens blijft het slachtoffer procesdeelnemer en geen zelfstandig partij; het Openbaar Ministerie blijft de beslissingen nemen over de vervolging.

Met dit wetsvoorstel wordt gehoor gegeven aan de wens van een groep slachtoffers en nabestaanden. Jeroen Bosch Advocaten laat het u weten zodra ook de Eerste Kamer dit wetsvoorstel heeft behandeld.

In het nieuws

Onlangs stond in het Nederlands Dagblad een groot achtergrondartikel over dit onderwerp. Advocaat Edgar Mulders wordt uitgebreid in het artikel geciteerd over het spreekrecht van slachtoffers in het strafproces. Zo valt onder ander te lezen:

‘De zaak met zwemleraar Benno L., die zich aan kinderen vergreep, joeg die ontwikkeling aan, zegt advocaat Edgar Mulders, die in 2010/11 slachtoffers van de pedofiele zwemleraar bijstond. Omdat die kinderen zelf hun verhaal niet konden doen, verzocht Mulders samen met het Openbaar Ministerie de rechtbank het spreekrecht te verruimen, zodat ouders namens de minderjarige slachtoffers konden spreken. De rechtbank in Den Bosch durfde een afwijking van de wettelijke regels echter niet aan. ‘Toen heb ik voor een U-bocht gekozen’, zegt Edgar Mulders. ‘In een toelichting heb ik verwoord wat de ouders ervan vonden. Ik heb zo verkapt spreekrecht uitgeoefend namens de ouders. Maar dat is toch anders. Ik verwoord het rationeel, terwijl ouders het emotioneel zouden vertellen. Dat maakt een groot verschil. Bovendien had ik niets te verwerken, die ouders en hun gezin wel. Het uitoefenen van het spreekrecht en het uiten van woede en onmacht kan bijdragen aan het verwerken van een trauma.’